Opcjami nazywane są pochodne instrumenty finansowe o niesymetrycznym profilu wypłaty. Dają one prawo do zakupu bądź sprzedaży instrumentu bazowego, po określonej cenie (cena wykonania opcji), w ustalonym czasie (wykonanie opcji).
Call option, czyli tak zwana opcja kupna, daje jej właścicielowi (nabywcy) prawo nabycia instrumentu bazowego. Put option – opcja sprzedaży daje natomiast możliwość sprzedaży instrumentu bazowego po ustalonej cenie wykonania (strike price, excercise price). Prawo do kupna lub sprzedaży opcji może być zrealizowane w dniu wygaśnięcia opcji – w przypadku opcji europejskich, w którykolwiek dzień od daty zawarcia kontraktu opcyjnego do daty wygaśnięcia włącznie – opcje amerykańskie lub w kilku dokładnie określonych datach – opcje bermudzkie.
Nabywca opcji płaci sprzedającemu cenę, nazywaną premią opcyjną.
Inaczej niż w przypadku nabywcy, sprzedawca opcji jest zobligowany do zbycia lub zakupu instrumentu bazowego od nabywcy opcji, w przypadku gdy ten uzna, iż chce skorzystać z przysługującego mu prawa. W rzeczywistości opcja kupna jest w momencie, gdy cena zrealizowania opcji jest niższa niż cena rynkowa w czasie wykonania opcji. Jeżeli chodzi o opcje sprzedaży to zostaje ona zrealizowana w momencie, gdy wykonanie opcji jest wyższe niż cena rynkowa w terminie wykonania opcji.
W ostatecznym rezultacie rozliczenie opcji odbywa się, nie poprzez faktyczną dostawę instrumentu bazowego, lecz przez wypłatę właścicielowi opcji przez wystawcę kwoty pieniężnej, która odpowiada wyżej wskazanej różnicy cen. Jest to tak zwane rozliczenie nierzeczywiste, które jest najczęściej spotykaną formą rozliczenia. Mniej spotykane jest rozliczenie rzeczywiste, które odnosi się do towarów oraz obligacji.
Opcje wystawiane są na różnego rodzaju instrumenty finansowe. Do najczęściej spotykanych zaliczamy:
– opcje na akcje,
– opcje na obligacje oraz stopę procentową,
– opcje na kursy walut,
– opcje na indeksy,
– opcje na swapy,
– opcje na kontrakty futures.